Nie chce mi się szukać, ale wielokrotnie pisałem o tym, że Polska nie ma gospodarza nawet tam, gdzie się o niego prosi samo przez się. Najczęściej pisałem to w kontekście zarządzania politycznego, systemu-ustroju. Ale też wielokrotnie podawałem taki oto przykład:
W dawnych czasach kolej zatrudniała licznie tzw. torowych: to był ktoś, kto – bardziej lub mniej trzeźwy – dzień w dzień przemierzał kilka kilometrów toru w swojej okolicy, i wypatrywał drobnych uszkodzeń: wykręcona mutra (śruba), wygięty semafor, zacinająca się „przekładnia”, itd., itp. Nie ma innej możliwości, niż ta „organoleptyczna”, aby wynaleźć drobne usterki w rozległej infrastrukturze. Sam kiedyś nocami dorabiałem na basenie miejskim, a moim zadaniem było między innymi zauważanie rozmaitych zakłóceń technicznych (pracowałem „pod akwenem”, w piwnicy). Na moście Golden Gate dzień w dzień pracuje kilkudziesięciu „wspinaczy”, którzy jak mrówki łażą po konstrukcji, na dużych wysokościach, sprawdzając, czy gdzieś nie ma kruszejącej farby (natychmiast zamalowują ubytki). Taka konserwacja, która – wydawałoby się – mogłaby się odbywać raz na miesiąc – jest niezbędna co dzień, nawet jeśli „efektu nie widać”: wtedy jest gwarancja, że torowisko, basen, most – będą funkcjonować przez okres przewidziany technologicznie, a może dłużej.
Do tego istnieje księgowy mechanizm tzw. amortyzacji, czyli funduszu odtworzeniowego. Działa on tak: stół na „normę technologiczną” 5 lat użytkowania, a wart jest 600 złotych. oznacza to, że co miesiąc buchalter odkłada na specjalne podkonto 10 złotych i po 60 miesiącach (przewidziany okres użytkowania) stać firmę na „skasowanie” starego stołu i kupienie nowego, a jeśli o ten stół dbano – można go jeszcze poużywać 12 miesięcy i nowy stół będzie lepszy niż poprzedni, droższy, 720 złotych (zresztą, jest cała „szkoła amortyzacji”, można ją „przyspieszać buchalteryjnie”, można stół „przeszacować” podczas inwentaryzacji, itd., itp.).
Codzienna konserwacyjna dbałość o majątek (zwłaszcza infrastrukturę) oraz prawidłowo funkcjonujący system amortyzacji powoduje, że majątek funkcjonuje sprawnie, bezawaryjnie, bezpiecznie, a nawet taniej (nie ma awarii, nie ma niepotrzebnych remontów). W Polsce – wbrew prawu o zdrowemu rozsądkowi – oba te elementy są skandalicznie (może nawet pozaprawnie) usunięte z codziennej „pragmatyki”. W tym kontekście twierdzę, że majątek użytkowy w Polsce, nie dość że stary (gdzieś się podziewają odpisy amortyzacyjne, nie stąd jest finansowane „przekuwanie” majątku ze starego na nowy) – to jeszcze drogi w eksploatacji, awaryjny, nierzadko zagrażający otoczeniu.
Podaję za serwisami info: 13 osób rannych, dwie ofiary śmiertelne, dwie osoby „zaginione”, ludzie ranni, poparzeni, w szoku psychicznym, spalonych 10 budynków mieszkalnych i dwa gospodarcze, na miejscu 150 strażaków, policja i karetki ratownictwa medycznego. Płonie także pobliski las. To skutek wybuchu gazociągu wysokiego ciśnienia w Jankowie Przygodzkim w woj. wielkopolskim. Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A poinformował na swojej stronie, że awarii uległ gazociąg Gustorzyn-Odolanów o średnicy 500 mm. Koszty awarii – niebotyczne.
Oczywiście, media już „wiedzą”, że to operator jakiejś ciężkiej maszyny „rozszczelnił” gazociąg. Jest winny (to jeden z „zaginionych”, pewnie nie żyje” – więc sprawa „załatwiona”.
Kiedy ludzie giną w wypadkach samochodowych spowodowanych koleinami albo „śliskim syfem” ujawniającym się przy mżawkach – policja ma ulubiona formułkę: „niedostosowano prędkości do warunków jazdy”. A co powie policja, kiedy zaczną nam się „składać” blokowiska z gierkowskich fabryk domów, grzebiąc mieszkańców pod modnymi niegdyś prefabrykatami? Co mają powiedzieć najemcy pomieszczeń biurowych, produkcyjnych czy mieszkalnych, którzy płacą czynsz z wliczoną konserwacją i remontami renowacyjnymi, ale tych renowacji i konserwacji nie ma? Są okradani „na żywca”, a kiedy stanie się nieszczęście, to się zaserwuje info, że nieszczęśnicy nieprawidłowo eksploatowali instalacje!
Na koniec smaczek: jest coś takiego, co się nazywa INFRASTRUKTURA KRYTYCZNA. Są to zasobów mających podstawowe znaczenie dla funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki, obiekty strategiczne, np. główne szlaki komunikacyjne, telefonia, melioracje, porty morskie, lotnicze i kolejowe, tamy i retencje, linie energetyczne, mosty, sieci ciepłownicze, szpitale, banki, placówki służb państwowych (policja, wojsko, ratownictwo), sektor paliwowy i gazowy, akweny wodne i rzeki, obiekty i sieci teleinformatyczne, poczta, zbrojeniówka, itd., itp. Czytelniku, wierzysz, że są one przygotowane na sytuacje nadzwyczajne? Bo w sytuacjach „nużąco codziennych” niby wszystko gra, z dnia na dzień nie widać, jak po odrobince rozkleja się most, kolej, szpital, wodociąg...
Skądinąd wiem, że nawet o rządowe samoloty nie umiano zadbać, tak samo jak o szkolenie i uprawnienia załóg. Skądinąd wiem, że kupuje się od zaprzyjaźnionych mocarstw badziewie, u nich już „zamortyzowane”. Skądinąd wiem, że jeden ze stadionów – jeszcze w trakcie „modernizacji” – ma wiele szans, by runąć na kibiców i sportowców. Skądinąd wiem, że nocami wykradano tonami materiały bitumiczne z placów budowy autostrad. Skądinąd wiem, że w pogoni za zyskiem w kopalniach „wyciszano” czujniki metanu, a stropy wstawiano na wyrobiskach „bardzo oszczędnie”. Skądinąd wiem, że jednym z dobrych źródeł oszczędności jest BHP.
Donaldzie drogi!
Ty zostaw swoje wycieczki do miejsc tragicznych, wyślij tam realną pomoc, nie zawracaj głowy swoją dostojną osobą ofiarom i ludziom tam teraz pracującym na okrągło. Nie pajacuj, jak pajacowałeś w miejscach innych katastrof.
Ty wezwij swoich suto opłacanych i jeszcze robiących „boki” fachmanów od infrastruktury krytycznej, a każdy ma mieć przy sobie grube tomy ksiąg zwanych „Dziennik eksploatacji i remontów” albo jakoś tak. Jeśli takich zeszytów nie ma – do ciupy ludzi odpowiedzialnych (i to nie tych szeregowych referentów). Jeśli w tych księgach są duże luki (a powinny być codzienne wpisy) – niech prokuratorzy wyjaśnią, o co chodzi.
Polityka w stylu „jakoś to będzie, skoro się nie pali i nie wali”, albo w stylu „już jutro znajdziemy sposób na niedoróbki” – to jest polityka kryminalna i taka powinna być za nią odpowiedzialność.
